Czy trzeba bać się porodu? Czasy, kiedy niósł on spore ryzyko dla życia i zdrowia matki oraz jej potomka, należą już na szczęście do przeszłości. Dzięki znaczącemu postępowi w diagnostyce, powszechnemu dostępowi do opieki medycznej, rozwojowi ginekologii oraz przestrzeganiu procedur związanych z higieną poród obecnie może być całkowicie bezpieczny. Jednak na forach internetowych i w opowieściach znajomych nie brak drastycznych opisów, związanych z narodzinami dziecka – kobiety dość często skarżą się na brak dostępu do metod łagodzenia bólu, zaniedbania oraz brak elementarnej życzliwości u szpitalnego personelu. Dla niektórych jest to wręcz przeżycie traumatyczne. Nie wpadaj jednak w panikę – masz kilka miesięcy, żeby perfekcyjnie przygotować się do porodu, zapewniając sobie i swojemu dziecku jak najlepsze warunki.
W pierwszych miesiącach ciąży przygotuj się do tego zadania teoretycznie. Przede wszystkim, zatroszcz się o to, aby przeżyć swój poród świadomie – znajomość jego przebiegu sprawi, że będziesz mogła w nim uczestniczyć bardziej aktywnie, a wiedza o tym, co Cię czeka, na pewno zmniejszy Twój stres. Odśwież więc swoje wiadomości z biologii i staraj się jak najwięcej dowiedzieć o etapach porodu, możliwościach łagodzenia bólu, technikach oddychania i sprzęcie medycznym, który może znaleźć wtedy zastosowanie. Niezastąpionym źródłem wiedzy jest internet – znajdziesz tam doskonałe artykuły i filmiki o różnych typach porodów: naturalnych, w wodzie, z użyciem próżnociągu, cesarskim cięciu itd. Ostatnio popularne są także tzw. plany porodu, gdzie przyszła mama może zawrzeć swoje oczekiwania odnośnie tego, jak ma wyglądać przyjście na świat jej potomka. Dokument taki warto sporządzić we współpracy z lekarzem czy położną, ponieważ da Ci on większe poczucie kontroli nad sytuacją, jednakże należy się liczyć z faktem, że jest ona bardzo dynamiczna i nie sposób przewidzieć wszystkich okoliczności, więc nie zawsze taki „plan” uda się zrealizować.
Oprócz wiedzy z fizjologii porodu dowiedz się także, jakie prawa masz jako pacjentka – będziesz wtedy wiedziała, czego możesz wymagać od personelu szpitala i poczujesz się bardziej pewnie. W trakcie porodu masz prawo nie tylko wymagać szacunku i poszanowania Twojej godności i intymności, ale także powinnaś otrzymywać informację o jego przebiegu i wyrażać zgodę na planowane zabiegi po uprzednim objaśnieniu przez lekarza ich celowości i ewentualnego ryzyka. Powinnaś mieć zapewniony dostęp do metod łagodzenia bólu, ze szczególnym uwzględnieniem tych naturalnych (tutaj jednak wiele zależy od możliwości danej placówki medycznej – nie każdy oddział ginekologiczny dysponuje odpowiednio wykwalifikowaną kadrą oraz odpowiednim sprzętem). Po porodzie przysługuje Ci prawo do kontaktu z maleństwem. Sama też wybierasz metodę karmienia noworodka, a personel szpitala powinien Cię wspomóc, niezależnie od Twojej decyzji. Jeśli zdecydowałaś się na karmić piersią, nikt nie ma prawa podawać dziecku mleka modyfikowanego bez Twojej zgody. Oczywiście, czasem z ważnych względów medycznych niektóre z powyższych postulatów nie mogą być spełnione, ale nigdy nie powinnaś czuć się traktowana przez personel szpitala przedmiotowo.
Porozmawiaj także z partnerem – ostatnio wprawdzie normą stały się „porody rodzinne” i masz prawo do takiego, ale nie jest to obowiązek. Zawsze taką decyzję należy podejmować indywidualnie, w oparciu o własne potrzeby. Zastanów się, w jaki sposób obecność ojca dziecka może Ci pomóc przy porodzie – będzie Cię trzymał za rękę, ocierał twarz, podawał picie czy raczej „patrzył na ręce” położnym i pilnował, żeby Twoje prawa były w każdej chwili przestrzegane? Przetnie pępowinę czy wycofa się tuż przed rozwiązaniem, oszczędzając sobie i zaaferowanemu personelowi efektownego omdlenia? Najlepiej te kwestie ustalić wcześniej, aby uniknąć dyskusji, gdy rozpocznie się akcja porodowa. Pamiętaj także, że bliską osobą, która może towarzyszyć Ci na sali porodowej, nie musi koniecznie ojciec dziecka – może to być matka, siostra, przyjaciółka albo wynajęta profesjonalna doula.
Połowa ciąży to doskonały moment na zapisanie się do Szkoły Rodzenia – dowiesz się tam sporo na temat zachowania podczas porodu, technik oddechowych oraz karmienia piersią i opieki nad maluszkiem po wyjściu ze szpitala. Również Twój partner nauczy się, jak wspierać Cię podczas porodu i zajmować się noworodkiem po powrocie do domu. Staraj się nie tracić formy – w Szkole Rodzenia poznasz ćwiczenia przygotowujące organizm do narodzin potomka i nauczysz się pracować nad wzmocnieniem mięśni dna miednicy. Umiarkowana aktywność fizyczna w odpowiedniej formie sprawi, że Twój poród będzie łatwiejszy i mniej bolesny.
Bardzo ważną sprawą jest także wybór szpitala, gdzie chcesz rodzić – ponieważ nie obowiązuje rejonizacja, zależy on tylko od Ciebie. O placówce i pracującym tam personelu warto zasięgnąć informacji – przede wszystkim od znajomych, których dzieci tam właśnie przyszły na świat. Warto także poczytać opinie, których nie brak w internecie i zapoznać się z raportami organizacji kobiecych, walczących o prawo do godnego porodu. Na 2-3 miesiące przed rozwiązaniem odwiedź wybraną placówkę, obejrzyj sale, oddział neonatologiczny i porozmawiaj z położną. Dowiedz się, jaki sprzęt będziesz miała do dyspozycji, na jakie znieczulenie możesz liczyć, jaki dana placówka ma odsetek cięć cesarskich i nacięć krocza i czy są tam odpowiednie warunki do porodu w wybranej przez siebie, dogodnej pozycji. Warto również uzyskać informację, czy w czasie porodu będziesz mogła jeść i pić oraz czy dziecko zaraz po narodzinach zostanie razem z Tobą. Zapytaj także, na jakie udogodnienia możesz liczyć w standardzie, a za co (np. sala jednoosobowa, indywidualna opieka położnej) będziesz musiała dopłacić. Choć teoretycznie możesz wybrać każdy szpital, rozważ też sposób, w jaki się do niego dostaniesz, a także opcje transportu, jeśli akcja porodowa rozpocznie się w sposób nieplanowany i wcześniej, niż oczekiwałaś.
Przed samym porodem upewnij się jeszcze, czy dom jest gotowy na przyjęcie małego przybysza (zakładamy, że pokoik dziecinny przygotowałaś już wcześniej) i zadbaj o siebie – odwiedź fryzjera i wybierz praktyczną i łatwą w utrzymaniu fryzurę. Ten wysiłek zaprocentuje ja każdym razem, gdy uda Ci się oderwać od opieki nad noworodkiem i zerknąć w lustro.
Początek akcji porodowej to nie moment, w którym chciałabyś się martwić o pakowanie torby szpitalnej – przygotuj ją kilka tygodni wcześniej. Co powinno się w niej znaleźć?
Do porodu będziesz potrzebować:
- Dokumenty (skierowanie do szpitala, jeżeli je masz, dowód osobisty, karta ciąży), wyniki badań (HBS, WR, grupa krwi, USG – zwłaszcza ostatnie, morfologia i badanie moczu, wynik badań na nosicielstwo HIV, badanie GBS na paciorkowca, inne istotne dokumenty, np. konsultacje specjalistyczne)
- Okulary lub soczewki kontaktowe (jeśli ich używasz)
- Szlafrok (być może będziesz chciała przejść się po korytarzu)
- 1-2 koszule nocne, niekonieczne Twoje najelegantsze, natomiast luźne i wygodne – wybierz takie, których nie będzie Ci żal, jeśli się pobrudzą. Powinny mieć krótkie lub wolne rękawy, które nie będą przeszkadzać przy mierzeniu ciśnienia.
- Kapcie i ciepłe skarpetki (na krześle porodowym bardzo marzną stopy!).
- Środki służące do odprężenia i relaksacji – własna poduszka, olejki do masażu, muzyka i odtwarzacz, coś do czytania.
Po porodzie będą Ci potrzebne:
- Świeża koszula nocna
- Telefon komórkowy i ładowarka (zechcesz przecież podzielić się wielką nowiną z najbliższymi!)
- Przekąski (tym bardziej, że szpitalne posiłki często pozostawiają sporo do życzenia, a po takim wysiłku, jak wydanie na świat potomka, możesz być porządnie głodna) – mogą to być krakersy, batoniki Muesli, świeże lub suszone owoce, orzechy czy cokolwiek Ci odpowiada.
- Artykuły higieniczne i kosmetyczne: szczoteczka i pasta do zębów, balsam do ust (szpitalne powietrze bardzo wysusza usta), krem, dezodorant, szczotka i grzebień, kosmetyki do makijażu, mydło, szampon i balsam do ciała. Kosmetyki możesz spakować w niewielkich, „podróżnych” opakowaniach.
- Wygodny biustonosz (biustonosze) – niezależnie od tego, jak zdecydujesz się karmić dziecko, Twoje piersi mogą być obolałe, nabrzmiałe i wypełnione pokarmem. Przyda Ci się więc wygodny, miękki biustonosz i wkładki laktacyjne, które zapobiegną ewentualnym przeciekom. Jeżeli zdecydowałaś się karmić piersią, idealny będzie stanik z odpinanymi miseczkami.
- Krem do pielęgnacji brodawek (pierwsze dni bywają naprawdę trudne!)
- Bielizna poporodowa – jednorazowe majtki z siatki, zapewnią dostęp powietrza i ułatwią gojenie się. Potrzebne Ci będą także podpaski o dużej chłonności.
- Notatnik i coś do pisania – zanotujesz tam ważne informacje o czasie karmienia dziecka, pytania do pielęgniarek i położnych, uwago od lekarza itd.
- Strój domowy – luźny i wygodny (zaraz po porodzie będziesz wyglądać na 5-6 miesiąc ciąży) oraz parę wygodnych butów na płaskim obcasie.
Dla Twojego dziecka zabierz:
- 3 komplety odzieży – body/ kaftaniki oraz śpioszki/„pajacyki”.
- 1-2 czapeczki
- Rękawiczki (ich funkcją jest zapobiegać przypadkowym zadrapaniom – maleństwo może przyjść na świat z dość długimi paznokciami)
- 2 pary skarpetek
- Pieluszki (Twoje maleństwo będzie potrzebować teraz ok. 12 sztuk na dzień)
- Chusteczki nawilżane
- „Rożek” lub kocyk
- Ręcznik-szlafroczek
- Delikatny płyn do mycia
Na wyjście powinnaś także pomyśleć o odzieży wierzchniej (dostosowanej do pogody) oraz foteliku samochodowym – te rzeczy może dostarczyć Ci ktoś z rodziny.
Do porodu przygotuj się także psychicznie i emocjonalnie – za każdym razem, gdy poczujesz niepokój, powtarzaj sobie, że jest to proces naturalny, jesteś do niego perfekcyjnie przygotowana, a Twoje ciało doskonale wie, jak sobie z poradzić z tym wyzwaniem. A na wszelki wypadek będziesz miała obok siebie zaufanych profesjonalistów. Unikaj czytania i słuchania o porodowych „horrorach” – chętnie natomiast zapoznawaj się z pozytywnymi przekazami na ten temat. Dzięki temu łatwiej wyobrazisz sobie, jak Twoje dziecko bez żadnych problemów przychodzi na świat i możesz po 9 miesiącach oczekiwania wziąć je w ramiona. Jeżeli uda Ci się wypracować na czas porodu pozytywne nastawienie, zwiększa się szansa, że cały proces przebiegnie łatwo i bez komplikacji.
